کلیات آب و هواشناسی | علم آب و هواشناسی چیست؟
اصطلاح ((هوا)) شرایط جوی موجود در زمان معین و محدود را مشخص میکند هوا برایند عملکرد فرآیند متعدد و تغییرات حاصل در عوامل کنترل کننده جوّ است. در هواشناسی سعی میشود با استفاده از اصول و مفاهیم فیزیکی و مدل های تجربی، عناصر و عوامل به وجود آورنده هوا شناسایی شود تا درنتیجه این شناخت بتوان وضع هوا را در کوتاه مدت پیش بینی کرد.
بدیهی است که وضع هوا پیوسته تغییر میکند ؛ اما معمولا در هر مکان مشخص، درطول سال یک هوای معین به دفعات بیشتری جا به جا میشود بطوری که از نظر فراوانی این هوا در ان مکان نمود بیشتری می یابد . این هوا در هر منطقه ( اب و هوای آن منطقه ) به حساب می اید . پس اب و هوا ( اقلیم ) عبارت از : هوای غالب در یک محل در دراز مدت.
کلیات آب و هواشناسی
اقلیم چیست؟
اقلیم هم مانند هوا در حال تغییر است و فقط در مدت زمان طولانی توزیع بهنجار پیدا میکند . در تغییرات اب وهوای یک منطقه یا توزیع آب وهوا در سطح زمین ، علاوه بر تاثیر عوامل دینامیکی و فیزیکی اتمسفر، ناهمواری سطح زمین ، پوشش گیاهی آن ، آب و خاک و عرض جغرافیایی نیز موثرند .
تفاوت دو علم اقلیم و آب و هواشناسی
موضوع مطالعه آب و هوا شناسی و هوا شناسی ، (( اتمسفر )) است ولی هر کدام از این دو علم با نگرشی متفاوت آن را بررسی میکند :
هواشناسی هوا را و اقلیم شناسی آب و هواشناسی را شناسایی میکند و تببین میکند.
هواشناسی وضعیت جوی را به طورعام و برای یک لحظه بررسی میکند ؛ اما آب و هواشناسی تیپ هوای غالب در یک مکان معین را در دوره ای مطالعه و تفاوت های آب و هواشناسی مکانها را کشف میکند .
هدف هواشناسی شناخت مطلق و عام اتمسفر و تغییرات هواست ؛ ولی در اب و هوا شناسی سعی میشود با شناخت اب وهوای هر منطقه ؛ تاثیرات آب وهوایی آن بر روی فعالیت های انسانی مشخص شود .
هواشناسی وضع هوا را در کوتاه مدت پیش بینی میکند ، اما آب وهوا شناس براساس عوامل به وجود آورنده آب و هوا ، پدید آمدن اب و هوای خاصی را در مکانی خاص با توجه به تاثیر آن در زندگی انسان ها پیش بینی میکند.
ابزار شناسایی و توجیه هواشناس، اصول و قوانین و مدلهایی فیزیکی و دینامیکی است ، اما ابراز اب و هواشناس ، علاوه بر اصول علم هواشناسی، اصول و مفاهیم جغرافیایی نیز هست.
انواع مختلف شاخه های آب و هوا شناسی
اب و هوا شناسی به چند دسته مختلف تقسیم بندی میشود که عبارتند از :
آب و هوای فیزیکی
اساس اب وهوای فیزیکی اقلیم ، یعنی سیر تغییرات و تبدیلات انرژی را مطالعه میکند منبع اصلی انرژی را در این سیستم سیاره زمین ، ارژی تابشی خورشید است .
ورودی انرژی به سیستم سیاره زمین از طریق تابش خورشید و خروج ان از طریق بازتایش سیاره زمین صورت میگیرد ، به طوری که میزان ورود و خروج انرژی در دراز مدت برابر است و مقدار انرژی موجود در سیاره زمین ثابت است .
آب و هواشناسی دینامیکی
اب و هوا شناسی دینامیکی اتمسفر زمین را به صورت مدلی واحد بررسی میکند و ویژگی های حرکت و فرایند های ترمودینامیکی به وجود اورنده این حرکت ها را براساس روشهای ریاضی ، فیزیکی و همراه با کاربرد انها مورد بررسی قرار میدهد .
در اقلیم شناسی دینامیکی فرض بران است حرکت هوا نتیجه نیروهای حاصل از فرایندهای ترمودینامیک بر روی زمین است . نیروی محرکه اصلی در مدل عمومی گردش هوا ، انرژی تابشی خورشید به شمار می اید .
آب و هوای سینوپتیک
اب و هوای سینوپتیک عبارتنداز از مطالعه اب و هواشناسی سیستم هایی اتمسفری اطلاعات مورد نیاز از نقشه سینوپتیک سطح زمین و سطوح مختلف اتمسفر تهیه میشود .
سیستم های اتمسفری از یک انحنای کوچک خطوط همفشار در روی زمین تا موجهای بلند بادهای غربی فرق میکند .
در اب و هواشناسی سینوپتیک ، بنا به اصل پیوستگی ماده ، تمام تغییرات اب و هوایی روی زمین ، از طریق حرکت عمودی ، به سیستم های اتمسفری سطح بالا بستگی دارد .
در اب و هوا شناسی سینو پتیک اب و هوای یک منطقه از زمین یا تمام جنبه های ان به صورت یکپارچه مطالعه میشود و همه عناصر ان در در ارتباط با یکدیگر بررسی میشود ، پراکندگی فشار ، مهمترین عنصر اب و هوایی به شمار می اید که تمام عناصر دیگر را کنترل میکند.
به طوری که ابتدا الگوی پراکندگی فشار را در روی زمین تعیین و بعد براساس این الگو ها و با استفاده از روشهای اماری ، عناصر دیگر را مطالعه میکنند .
آب و هوای شناسی کاربردی
دانسته های اقلیمی را در اجرای اهداف عملی اقتصادی و صنعتی ، بخصوص در سالهای اخیر بسیار به کار میگیرد . هرچند تاثیر های اقلیمی محیط در سایر زمینه ها، مثلا پزشکی ، نیز بسیار مهم است ، جنبه های جغرافیایی بررسی های اقلیمی ، کاربرد متداول تری پیدا کرده است و توسعه اقلیم شناسی کاربردی ، زمینه ای اساسا جغرافیایی دارد.
برای مثال ، برنامه ریزیهای کشاورزی مربوط به مسایل کاشت ، داشت، برداشت، افات ، ابیاری و بسیاری از مسایل دیگر، بدون شناخت تاثیر و کنترل ماهیت اقلیمی و عناصر اتمسفری ، توفیق چندانی نخواهد داشت .
نظر شما کاربران مدرسه سنجش از دور و جی ای اس در مورد مقاله جامع کلیات آب و هواشناسی چیست؟
محصولات و مقالاتی که میتواند برای شما مفید باشد
اندازه گیری ۱۴ پارامتر اقلیمی در سامانه گوگل ارث انجین
نویسنده:
پارسا صمدی، کارشناس آب و هواشناسی
