بررسی پتانسیل زمین لغزش در گوگل ارث انجین

“زمین لغزش‌ها یکی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی محسوب می‌شوند که سالانه خسارات قابل توجهی به زیرساخت‌ها، منابع طبیعی، و جوامع انسانی وارد می‌کنند. این پدیده نه تنها در سطح جهانی بلکه در داخل ایران نیز به‌طور گسترده مشاهده می‌شود و به عنوان یکی از چالش‌های مهم مدیریت منابع طبیعی و توسعه پایدار مطرح است. مناطق مختلف کشور ایران، به‌ویژه مناطق کوهستانی و دارای شیب‌های تند، به دلیل ویژگی‌های زمین‌شناسی، نوع خاک، و تغییرات اقلیمی، به‌شدت در معرض خطر زمین لغزش قرار دارند.” در محصول آموزشی بررسی پتانسیل زمین لغزش در گوگل ارث انجین با تاکید بر معیار های مختلف و دو روش فازی و Fuzzy-AHP مناطق مستعد برای زمین لغزش شناسایی شده است.

از دیدگاه سنجش از دور، زمین لغزش نه تنها به عنوان یک پدیده قابل مشاهده مورد مطالعه قرار می‌گیرد، بلکه ابزارهای پیشرفته این حوزه امکان تحلیل جامع‌تر عوامل مؤثر بر پتانسیل وقوع آن را فراهم می‌کنند. تکنیک‌های سنجش از دور، از جمله استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، مدل‌های رقومی ارتفاع (DEM)، و تحلیل‌های مکانی، ابزاری کارآمد برای شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش ارائه می‌دهند. این ابزارها با ادغام داده‌های مکانی و زمانی، امکان بررسی و پیش‌بینی تغییرات و روندهای مرتبط با زمین لغزش را در مقیاس‌های محلی و ملی فراهم می‌کنند.

دوره پیشنهادی: آموزش تداخل سنجی راداری در SNAP

زمین لغزش یا Landslide

لغزش زمین یا Landslide یک پدیده طبیعی است که در آن مواد سطحی زمین مانند خاک، سنگ، و رسوبات به سمت پایین شیب حرکت می‌کنند. این پدیده معمولاً در مناطق شیب‌دار یا کوهستانی رخ می‌دهد و می‌تواند تحت تأثیر عوامل طبیعی مانند بارش شدید، ذوب سریع برف یا فعالیت‌های زمین‌لرزه‌ای ایجاد شود. بارش شدید با اشباع کردن خاک، وزن آن را افزایش داده و اصطکاک بین ذرات را کاهش می‌دهد، در حالی که زمین‌لرزه‌ها می‌توانند با ایجاد ارتعاشات، پایداری خاک و سنگ را تضعیف کنند.

علاوه بر عوامل طبیعی، فعالیت‌های انسانی نیز نقش مهمی در افزایش احتمال لغزش زمین دارند. از بین بردن پوشش گیاهی، حفاری‌های ناپایدار، و مدیریت نادرست سیستم‌های زهکشی از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث ناپایداری دامنه‌ها شوند. این پدیده می‌تواند خسارات جدی به زیرساخت‌ها، محیط‌زیست و جان انسان‌ها وارد کند. استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند سنجش از دور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای شناسایی مناطق پرخطر و پیش‌بینی وقوع لغزش زمین، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطرات و مدیریت مؤثر این پدیده داشته باشد.

ویژگی دوره آموزشی بررسی پتانسیل زمین لغزش در گوگل ارث انجین

عنوان کلی: پتانسیل و شناسایی مناطق مستعد برای زمین لغزش در سامانه گوگل ارث انجین
محصول: دانلودی
نرم‌افزار: سامانه گوگل ارث انجین
مدرس: آرمان صمدی
تصاویر: تصاویر ماهواره ای مختلف بر اساس معیارها
کد آماده : دارد
داده آموزشی دارد.

موارد آموزش داده شده در دوره بررسی پتانسیل زمین لغزش در گوگل ارث انجین

آموزش فراخوانی تصاویر ماهواره ای مختلف
آموزش فازی سازی معیار های مختلف
آموزش فازی سازی بارش
آموزش فازی سازی رطوبت خاک ( بر پایه باند حرارتی یا تصاویر ماهواره SMAP)
آموزش محاسبه شیب و ارتفاع و فازی سازی آن
آموزش محاسبه جهت شیب و تاثیر آن در ذوب برف با کلاس بندی در 9 جهت مختلف
آموزش کاربری اراضی و فازی سازی آن بر پایه تصاویر مودیس
آموزش بررسی تاثیر پوشش گیاهی (شاخص نرمال شده گیاهی) و فازی سازی آن
آموزش محاسبه فاصله از خطوط گسل و انتقال نقشه آن به گوگل ارث انجین
آموزش محاسبه فاصله از آبراهه ها و انتقال نقشه آن به گوگل ارث انجین
آموزش همپوشانی لایه ها بر اساس روش Fuzzy
آموزش همپوشانی لایه ها بر اساس روش Fuzzy-AHP
آموزش کلاس بندی بر اساس فاصله یکسان در گوگل ارث انجین
ارائه جدول زوجی برای وزن دهی به معیار ها ( فایل اکسل آماده)

نکات مهم در مورد این آموزش:
در این آموزش معیار های بارش، رطوبت، شیب، ارتفاع، جهت شیب، کاربری زمین، پوشش گاهی، فاصله از گسل و فاصله از شبکه آبراهه در نظر گرفته شده است.
با استفاده از تکنیک های آموزش داده شده میتوانید هر معیار دیگری را به این آموزش اضافه کنید.
در این آموزش از دو تابع فازی سازی Large و Small استفاده شده است.

دلایل زمین لغزش

لغزش زمین یکی از پدیده‌های طبیعی مخرب است که تحت تأثیر عوامل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از مهم‌ترین علل آن عبارت‌اند از:
بارندگی شدید: بارش سنگین باعث نفوذ آب به داخل خاک می‌شود که وزن خاک را افزایش داده و اصطکاک بین ذرات آن را کاهش می‌دهد. این شرایط می‌تواند پایداری دامنه‌ها را مختل کرده و لغزش زمین را به دنبال داشته باشد.
زلزله: ارتعاشات ناشی از زمین‌لرزه می‌تواند به شکستگی لایه‌های خاک و جابه‌جایی آن‌ها منجر شود. این عامل یکی از رایج‌ترین علل وقوع لغزش زمین در مناطق لرزه‌خیز است.
فعالیت‌های انسانی: اقدامات انسانی نظیر ساخت‌وساز در شیب‌ها، قطع بی‌رویه درختان، یا تغییر کاربری زمین می‌تواند پایداری دامنه‌ها را به خطر انداخته و احتمال لغزش زمین را افزایش دهد.
فرسایش: جریان آب یا باد می‌تواند پایه شیب‌ها را فرسایش دهد و شرایط را برای لغزش زمین مهیا کند.
ذوب برف و یخ: ورود ناگهانی آب ناشی از ذوب برف یا یخ می‌تواند خاک را اشباع کرده و منجر به بی‌ثباتی و لغزش زمین شود.

انواع لغزش زمین

لغزش زمین به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و مکانیزم خاص خود را دارند:
ریزش سنگی (Rockfall):  سقوط سریع و ناگهانی تکه‌های سنگ از یک شیب یا صخره. این نوع لغزش اغلب در مناطق کوهستانی با صخره‌های ناپایدار دیده می‌شود.
لغزش چرخشی (Rotational Slide) : حرکت لایه‌های خاک یا سنگ به صورت چرخشی در امتداد یک سطح منحنی. این نوع لغزش معمولاً در خاک‌های نرم رخ می‌دهد.
لغزش انتقالی (Translational Slide): حرکت مواد در امتداد یک سطح صاف و مسطح، که اغلب در شیب‌های با زاویه کم رخ می‌دهد.
جریان گل (Mudflow): ترکیبی از آب و خاک که با سرعت زیاد حرکت می‌کند و معمولاً در مناطق با بارندگی شدید یا خاک اشباع دیده می‌شود.
فروریختگی (Slump): جابه‌جایی توده‌ای بزرگ از مواد در یک شیب، که اغلب با افتادن و تغییر شکل همراه است.

پیامدهای لغزش زمین

لغزش زمین می‌تواند پیامدهای متعددی برای انسان‌ها و محیط‌زیست به همراه داشته باشد:
1. تخریب زیرساخت‌ها: خانه‌ها، جاده‌ها، خطوط انتقال نیرو و دیگر زیرساخت‌ها ممکن است به شدت آسیب ببینند یا کاملاً نابود شوند.
2. خطر جانی: وقوع لغزش زمین می‌تواند جان انسان‌ها و حیوانات را تهدید کند، به‌ویژه در مناطق پرجمعیت یا نزدیک به دامنه‌های ناپایدار.
3. تغییر در جریان رودخانه‌ها: لغزش زمین می‌تواند مسیر رودخانه‌ها را مسدود کرده یا تغییر دهد، که ممکن است به وقوع سیلاب‌های خطرناک منجر شود.
4. تأثیرات زیست‌ محیطی: نابودی زیستگاه‌ها و تغییر در اکوسیستم‌های طبیعی از دیگر پیامدهای لغزش زمین است.

مدرس دوره آموزشی:

آرمان صمدی
دانش‌آموخته رشته سنجش‌ازدور و جی‌ای اس دانشگاه تهران
کارشناس سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی
مدیر و بنیان‌گذار وب‌سایت مدرسه سنجش ‌از دور
مدرس بیش از 350 محصول آموزشی