در تاریخ 4 ژوئن 2025، یکی از کهنه سربازان تصویربرداری زمین، ماهواره Landsat 7، پس از بیش از دو دهه خدمت بی‌وقفه به علم، محیط زیست و جامعه بشری، به‌طور رسمی خاموش و بازنشسته شد. این رویداد نقطه پایانی بود بر یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های رصد زمین که تأثیر عمیقی بر درک ما از تغییرات محیطی، مدیریت منابع طبیعی و تحقیقات علمی داشته است. در اطلاعیه خداحافظی با ماهواره Landsat 7 پس از 25 سال خدمت مفتخریم اطلاع رسانی کنیم که تصاویر لندست 7 به آرشیو پیوست و دیگر تصویری از سطح زمین ارائه نخواهد داد.
مروری بر مأموریت Landsat 7
Landsat 7 در تاریخ 15 آوریل 1999 توسط ناسا پرتاب شد. این ماهواره هفتمین عضو از خانواده معروف Landsat بود که از سال 1972 تاکنون به ثبت تصویری بی‌نظیر از سطح زمین پرداخته‌اند. این پروژه مشترک بین ناسا (NASA) و سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) طراحی شد و هدف آن فراهم کردن تصاویر باکیفیت از سطح زمین برای کاربردهای مختلفی از جمله کشاورزی، منابع آب، جنگل‌داری، تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و برنامه‌ریزی شهری بود.
با تجهیز به سنجنده Enhanced Thematic Mapper Plus (ETM+)، Landsat 7 قابلیت تصویربرداری با رزولوشن ۳۰ متر در باندهای چندطیفی و ۱۵ متر در باند پان‌کروماتیک را داشت. این سنجنده پیشرفته، اطلاعات ارزشمندی را از مناطق مختلف کره زمین به‌ویژه مناطق دورافتاده فراهم کرد.
نقص فنی و ادامه تصویر برداری لندست 7
در ماه می 2003، Landsat 7 دچار نقص در سیستم اسکن آینه‌ای (Scan Line Corrector) شد. این مشکل باعث ایجاد نوارهای از دست‌رفته در تصاویر شد، اما علی‌رغم این نقص، همچنان داده‌های آن برای بسیاری از تحلیل‌ها قابل استفاده باقی ماند. از آن پس، Landsat 7 همچنان در کنار ماهواره‌های جدیدتر مانند Landsat 8 به جمع‌آوری داده ادامه داد و نقش مهمی در ایجاد پایگاه داده طولانی‌مدت پوشش زمین ایفا کرد.
خداحافظی با ماهواره Landsat 7 پس از 25 سال خدمت
در ماه می 2022، USGS و ناسا اعلام کردند که مأموریت Landsat 7 تا سال 2025 ادامه خواهد داشت، و سپس طی فرآیندی مرحله‌به‌مرحله به پایان می‌رسد. این فرآیند شامل غیرفعال‌سازی تجهیزات، تخلیه سوخت و قطع کامل ارتباط بود.
در تاریخ 4 ژوئن 2025، ارتباط نهایی Landsat 7 با مرکز کنترل زمینی در 18:08 به وقت UTC برقرار شد و فرمان قطع باند ارتباطی S-band ارسال گردید. از آن زمان، این ماهواره دیگر توانایی ارسال داده یا دریافت فرمان را ندارد و به عنوان یک جسم غیر فعال در مدار باقی خواهد ماند تا در دهه‌های آینده وارد جو شود.
میراث ماندگار Landsat 7
Landsat 7 در طول عمر عملیاتی خود بیش از ۲.۵ میلیون تصویر از سطح زمین به ثبت رساند که بسیاری از آن‌ها به‌صورت رایگان در دسترس عموم قرار گرفت. این داده‌ها برای مطالعه تغییرات جنگل‌ها، پیشروی بیابان‌ها، کاهش یخچال‌ها، پایش دریاچه‌ها و رودخانه‌ها و همچنین تحلیل خسارات ناشی از سیل، زلزله و آتش‌سوزی استفاده شدند.
به‌لطف سیاست داده‌باز Landsat که از سال 2008 به اجرا درآمد، داده‌های Landsat 7 در دسترس دانشمندان، محققان، مدیران منابع طبیعی، دولت‌ها و حتی کاربران عمومی قرار گرفت و این امر انقلابی در حوزه سنجش از دور رقم زد.
آینده رصد زمین بعد از Landsat 7
هرچند Landsat 7 به پایان راه رسیده است، اما برنامه Landsat همچنان زنده و فعال است. در حال حاضر Landsat 8 (پرتاب در 2013) و Landsat 9 (پرتاب در 2021) با دقت و کیفیت بالا در حال تصویربرداری از زمین هستند و اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهند. همچنین، ناسا و USGS در حال توسعه نسل بعدی این برنامه با نام Landsat Next هستند که پیش‌بینی می‌شود در دهه 2030 پرتاب شود و جهشی در رزولوشن مکانی، زمانی و طیفی فراهم کند.
خداحافظی با Landsat 7 پایان یک فصل مهم در تاریخ سنجش از دور است. این ماهواره با وجود چالش‌های فنی، یکی از وفادارترین منابع داده برای درک تغییرات جهانی بود. میراث آن همچنان در میلیون‌ها نقشه، مقاله علمی، تحلیل‌های محیط‌زیستی و تصمیمات مدیریتی باقی خواهد ماند.