شاخص DVI ٬ شاخص تفاضل پوشش گیاهی

شاخص Difference Vegetation Index (DVI) یک شاخص ساده در سنجش از دور است که برای ارزیابی پوشش گیاهی استفاده می‌شود. این شاخص با محاسبه تفاوت بین بازتاب نور مادون قرمز نزدیک (NIR) و نور قرمز (RED) در تصاویر ماهواره‌ای به ارزیابی پوشش گیاهی می‌پردازد. فرمول DVI به صورت DVI = NIR – RED است. این شاخص برای شناسایی مناطق با پوشش گیاهی زیاد یا کم کاربرد دارد، اما به دلیل حساسیت کم به تأثیرات خاک، ممکن است در مناطق با خاک نمایان یا پوشش گیاهی ضعیف دقت کمتری داشته باشد. DVI در مطالعات زیست‌محیطی و کشاورزی به عنوان ابزاری ساده و سریع استفاده می‌شود.

شاخص DVI ٬ شاخص تفاضل پوشش گیاهی

DVI = NIR – RED

فرمول شاخص

باند مادون قرمز نزدیک (NIR): بازه طول‌موجی بین 0.76 تا 0.90 میکرومتر.

باند قرمز (RED): بازه طول‌موجی بین 0.63 تا 0.69 میکرومتر.

متغییرهای فرمول شاخص

اختصار: DVI

معادل کامل: Difference Vegetation Index

معادل فارسی: شاخص تفاضل گیاهی

کاربرد اصلی: شناسایی پوشش گیاهی

ویژگی های کلی شاخص

ویژگی و کاربرد شاخص DVI ٬ شاخص تفاضل پوشش گیاهی

سادگی: DVI یکی از ساده‌ترین شاخص‌ها است که به راحتی می‌توان آن را محاسبه کرد.

ارزیابی پوشش گیاهی: این شاخص برای شناسایی و ارزیابی پوشش گیاهی در مناطق مختلف استفاده می‌شود. مقدار بیشتر DVI نشان‌دهنده پوشش گیاهی بیشتر است.

محدودیت‌ها: برخلاف شاخص‌های پیچیده‌تر مانند NDVI یا SAVI، DVI حساسیت کمتری به تأثیرات خاک دارد و در مناطقی با خاک‌های نمایان می‌تواند نتایج دقیق‌تری را نشان دهد.

مزایا:

سادگی: این شاخص به راحتی محاسبه می‌شود و نیاز به فرمول‌های پیچیده ندارد.
قابل فهم: این شاخص ساده به راحتی برای شناسایی مناطق با پوشش گیاهی غنی یا ضعیف استفاده می‌شود.

معایب:

حساسیت به اثرات خاک: DVI به اندازه شاخص‌هایی مانند NDVI یا SAVI در کاهش اثرات خاک مؤثر نیست، بنابراین در مناطقی با پوشش گیاهی ضعیف یا خاک نمایان، ممکن است دقت کمتری داشته باشد.

کاربردها:

تحلیل پوشش گیاهی: برای بررسی وضعیت پوشش گیاهی و شناسایی مناطق با رشد گیاهی خوب یا ضعیف.

پایش محیط‌زیستی: برای نظارت بر تغییرات پوشش گیاهی به دلیل فعالیت‌های انسانی، تغییرات اقلیمی یا بلایای طبیعی.

 

کاربردهای شاخص

تحلیل عددی شاخص DVI ٬ شاخص تفاضل پوشش گیاهی

مقادیر مثبت:
مقادیر مثبت نشان‌دهنده وجود پوشش گیاهی است. هرچه مقدار DVI بیشتر باشد، نشان‌دهنده پوشش گیاهی بیشتر و سالم‌تر در منطقه است. این مقادیر معمولاً در مناطق جنگلی، زراعی یا مناطق با پوشش گیاهی متراکم دیده می‌شود.

مقادیر نزدیک به صفر:
مقادیر نزدیک به صفر نشان‌دهنده مناطق با پوشش گیاهی ضعیف یا عدم پوشش گیاهی است. این مقادیر ممکن است در مناطق بیابانی، کشاورزی بدون پوشش گیاهی یا خاک نمایان مشاهده شوند.

مقادیر منفی:
مقادیر منفی به‌طور معمول در مناطق با پوشش گیاهی بسیار کم یا خاک‌های نمایان مشاهده می‌شوند. در این مناطق، بازتاب نور قرمز ممکن است بیشتر از نور مادون قرمز نزدیک باشد.

کاربردهای DVI در تحلیل عددی:

تحلیل پوشش گیاهی:
DVI برای شناسایی و ارزیابی پوشش گیاهی در مناطق مختلف استفاده می‌شود. مقدار بالای DVI نشان‌دهنده پوشش گیاهی غنی است، در حالی که مقدار کم یا منفی به پوشش گیاهی ضعیف یا خاک نمایان اشاره دارد.
تحلیل تغییرات محیط‌زیستی:
با استفاده از تغییرات مقدار DVI در طول زمان، می‌توان تغییرات پوشش گیاهی به دلیل تغییرات اقلیمی، فعالیت‌های انسانی، یا بلایای طبیعی را بررسی کرد.
حساسیت به خاک:
یکی از محدودیت‌های شاخص DVI این است که نسبت به اثرات خاک حساسیت کمتری دارد. در مناطقی که خاک بیشتر نمایان است، ممکن است DVI نتواند تفکیک دقیقی از پوشش گیاهی و خاک ارائه دهد.

تحلیل عددی شاخص
نام سنجندهباند NIRباند REDباندهای متناظر در فرمول
ASTERB3B2DVI = B3 - B2
Sentinel2B8B4DVI = B8 - B4
Landsat 8 & 9B5B4DVI = B5 - B4
Landsat 7B4B3DVI = B4 - B3
Landsat 5B4B3DVI = B4 - B3
MODISB2B1DVI = B2 - B1
پیاده سازی شاخص در سنجند های مختلف

Tucker, C. “Red and Photographic Infrared Linear Combinations for Monitoring Vegetation. Remote Sensing of Environment 8 (1979): 127–150.

رفرنس مربوط به شاخص
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
اگر نظری یا سوالی در مورد شاخص داری بپرس!