مشخص کردن زون در سیستم مختصات UTM

یکی از دغدغه بزرگ افرد مشخص کردن زون در سیستم مختصات UTM می باشد. کشور ایران در داخل 4 زون جغرافایی 38، 39، 40 و 41 قرار گرفته است. خیلی از افراد برای مناطق مختلف این زون بندی حفظ میکنند برای مثال مثلا از غرب تا کردستان و آذربایجان در زون 38 قرار دارد. اما بیاید با همدیگر روراست باشیم، این روش خیلی سخت و اصولی نیست ما قراره که با یک تکنیک خفن این بهتون آموزش بدیم.

چه زمانی نیاز که ما UTM منطقه بدونیم؟

پاسخ به این سوال در دل انواع سیستم مختصات و سیستم تصویر است. اگر با این مباحث آشنایی ندارید توصیه خواهم کرد مقاله زیر ببینید. اما به صورت کلی برای محاسبه هر پارامتری که بعد فاصله و اندازه گیری در آن لازم باشد نیاز است که از سیستم مختصات متریک استفاده کنیم. یکی از این سیستم تصویر ها سیستم تصویر UTM است.

در این سیستم تصویر کل زمین را بر اساس 6 درجه به 60 بخش تقسیم خواهند کرد. هر بخش نیز 6 درجه می باشد. بر اساس این تقسیم بندی کشور ایران در 4 زون 38، 39 ، 40 و 41 قرار گرفته است.  اینکه حفظ کنیم که هر منطقه در کدام زون قرار دارد کاری درست نیست. در این مقاله کاربردی با ما باشید تا یک تکنیک خفن در این زمینه به شما آموزش دهیم.

از مدرسه سنجش از دوری بخوانید:  سیستم مختصات و انواع سیستم تصویر

چرا لازمه ما تبدیل سیستم مختصات انجام دهیم؟

برای آنکه بتوانیم فاصله، شیب، جهت، و هر پارامتری که طول در آن دخالت دارد را محاسبه کنیم. لازمه که سیستم تصویر مناسب انتخاب کنیم. دلیل اصلی آن اینه که در عرض های مختلف طول مختلفی داریم. برای اطلاعات بیشتر که به مقاله که در پاراگراف بالا اشاره شده را مطالعه کنید.

یکی از مشهورین سیستم های تصویر، سیستم تصویر مرکاتور معکوس جهانی (UTM) میباشد. برای تبدیل سیستم مختصات جغرافیایی به UTM لازم که شما زون بندی منطقه را داشته باشید.

اما زون چیست؟

برای آنکه بتوان سیستم تصویر مناسب داشت، و محاسبات ما دقیق تر باشد. کل زمین را به 60 قطعه با فصله 6 درجه ای تقسیم کردند. نام گذاری این سیستم مختصات بر این اساس بوده که از غرب به شرق اسم گذاری شده است.

کشور ایران در زون 38، 39، 40 و 41 قرار دارد. اما لزومی ندارد شما حفظ کنید که مثلا در کدام زون قرار دارید. کافیه که دستور عمل زیر را به کار ببرید.

بسته به اینکه در نیمکره شرقی باشیم یا غربی روابط ساده ای وجود دارد.

نیمکره شرقی:

بر اساس خط گرینویچ که نیم کره شرقی  و غربی تعیین میشود. کشور ما ایران در نیمکره شرقی قرار دارد. برای این منظور فقط کافیه که طول جغرافیایی تقسیم بر عدد 6 کنید و سپس آن را با عدد 30 جمع بزنید (این عدد 30 اشاره به 30 زون نیکروه غربی دارد).

محسابه زون در نیمکروه شرقی =طول جغرافیایی / 6 + 30

نیمکره غربی:

برای نیمکره غربی دیگر لازم نیست آن را با عدد 30 جمع بزنید. فقط کافیه که طول جغرافیایی را تقسیم بر عدد 6 کنیم.

محسابه زون در نیمکروه غربی =طول جغرافیایی / 6

نکته بسیار مهم: عددی که حاصل از تقسیم بود را همیشه به بالا گرد کنید. برای نمونه مثال زیر را دقت بفرمایید.

مثال کاربردی از مشخص کردن زون در سیستم مختصات UTM

شهر سنندج مرکز استان کردستان، در طول جغرافیایی 47 درجه شرقی قرار دارد. هدف ما اینه که زون آن را پیدا کنیم.

چون در نیمکره شرقی قرار دارد پس از حالت اول استفاده میکنیم (آن را با عدد 30 جمع میزنیم.). بریم سراغ محاسبات:

• اول طول جغرافیایی بر عدد 6 تقسیم میکنیم:

7.666 = 46/6

• گرد کردن به عدد بالاتر

  7.666 اگر گرد شود میشود عدد 8.

3- آن را با عدد 30 جمع میزنیم.

38 = 8+ 30

لذا زون منطقه مورد مطالعه ما برابر است با 38 و چون ایران در نیمکره شمالی قرار دارد زون ما برابر است با:

Zone = 38 N

اما اگه منطقه ما داخل دوتا زون قرار گرفت چی؟

اگه منطقه ما خیلی بزرگ باید میتواند داخل چندین زون قرار گیرید. در این حالت دوتا راه حل وجود دارد:

• به هر کدام از زون ها درصد بیشتری از منطقه داخل آن بود از آن زون استفاده شود.
• از سیستم مختصات دیگر مانند لامبرت استفاده شود.

نرم افزار های مختلف برای تبدیل سیستم مختصات عمل میکنند. یکی از این نرم افزار ها ArcGIS میباشد.